Weet je wat me af en toe pijn aan de oren doet? Hoe managers en assessors over medewerkers of kandidaten praten. Alsof ze het over hun huisdieren hebben. ‘Denk jij dat hij dat kan?’ ‘Nee, ik denk het niet. Ik vind hem nogal star. En daarmee camoufleert hij zijn tekortkomingen, vind ik.’ ‘Hoe zou dat komen?’ En dan volgt er een verklaring. Meestal gaat het er over dat iemand al heel lang hetzelfde werk doet, en altijd in een veilige omgeving aan het werk is geweest. En dat kan je rustig een cliché noemen.
Maar veilig is het voor die medewerkers allang niet meer, want ze worden al decennia lastig gevallen met die veranderprocessen van ons. Al zo’n jaar of 40 worden ze geconfronteerd met veranderaars die dezelfde cliche’s over ze heen gieten. Ze zouden een 9 tot 5 mentaliteit hebben, geen zelfreflectie, geen flexibiliteit, star zijn, niet veranderingsbereid. Eerlijk is eerlijk, dat komt voor. Er zijn vreselijke medewerkers te vinden op werkplekken, mensen die vast willen houden aan dat wat ze doen, omdat ze weten dat ze dat kunnen en niet weten of ze het straks ook nog kunnen. En dan wordt het lastig, want als je werk niet goed is, dan zwaait er wat.
Ik zit zelf ook in het verandervak en vind het heel belangrijk om goed te kijken naar mensen, want dat is nou eenmaal je taak. Maar dat moet wel respectvol gebeuren. En respect is niet iets dat je alleen maar belijdt met je mond. Als je in de positie bent dat je mensen mag of moet beoordelen, dan betekent dat nog niet dat je als een baasje over een hond moet praten. Dat verklapt een attitude van zelfoverschatting, misschien zelf van zelfvoldaanheid. En als je al 40 jaar dezelfde clichés bezigt, hoe veranderingsbereid ben je dan eigenlijk zelf?
Het zijn je kinderen niet, het zijn geen apen in een zoo, dus laten we ophouden met badinerend praten over onze mensen. En laten we vooral ook ophouden met redenen aan te voeren om mensen uit hun rol te halen, als we eigenlijk gewoon van ze af moeten omdat er geen plaats meer voor ze is. Want vaak is dat het geval. Mensen hebben hun werk jarenlang goed gedaan, en dan gaan we ineens van mensen verwachten dat ze dingen gaan doen waar ze niet voor zijn opgeleid. Zeg ze dat dan eerlijk, zodat ze weten waar ze zich op kunnen voorbereiden.
Zo, het moest er even uit. Laat ik afsluiten met de opmerking dat ik gelukkig erg veel goede managers zie, die hun mensen wel serieus nemen. Ook als ze iets vervelends moeten vertellen.
Bert Overbeek is specialist in verandermanagement, trainer, coach en schrijver. Zijn website: pitchersupport.jimdo.com
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO
Ik vind verder dat je zo ook niet over je kinderen zou moeten praten (beledigend of laatdunkend). Gekscherend of een scherts kan best op z'n tijd.
Daar komt bij dat verandering inderdaad vaak ingegeven wordt door bezuinigingsdrift. Dan kun je als veranderingskundige prachtige woorden gebruiken; de eerste reactie zal zijn: kan ik hier blijven werken?