Mental training en voetbal: onverenigbare grootheden?

Het WK 2006 mag dan afgelopen zijn, de invloed op het voetbal zal de komende decennia groot blijven. Hoewel het voetbal veel te wensen overliet (noem eens drie geweldige wedstrijden?), heeft vooral de aanpak van Jurgen Klinsmann veel losgemaakt. Daar waar de mental trainer die Marco van Basten had aangesteld al na enkele weken de pijp aan Maarten gaf, daar mag het succes van de Mannschaft voor een belangrijk deel worden toegeschreven juist aan diezelfde training van de geest. Staan wij in Nederland nog wel open voor vernieuwing in het voetbal?

'De sportman, die alleen maar fysiek traint, is als de kunstschilder die alleen maar verft. Zoals je schildert met je brein, met je gevoel, met je gedachten, zo kun je sport beoefenen, trainen met je brein.'

Een citaat anno nu? Ach welnee, ik heb dit citaat (bewerkt en ingekort naar Nederlands anno nu) gevonden in het sportboek aller sportboeken 'De mysterieuze krachten in de sport' van Joris van den Bergh. Uitgavejaar 1941! Het boek is wellicht nog in het antiquariaat te vinden)

Nog eentje dan: 'mental training en concentratie zijn hier in Nederland welhaast modewoorden geworden'. Een citaat uit 2006? Nee, het komt eveneens uit het boek uit 1941. Het geeft aan hoe verstard en behoudend de Nederlandse voetbalwereld reageert op mentale en geestelijke training, want nog steeds worden de psychologen en mental trainers in het voetbal grotendeels buiten de deur gehouden. En dat terwijl al in de jaren veertig bekend is hoeveel invloed mentale training heeft op de prestaties van o.m. voetballers.

Iemand die uiterst bedreven was in het gebruik van de psychologie, was de Duitse bondscoach Sepp Herberger. Hij gebruikte in zijn trainingsaanpak, naast een enorme nadruk op fysieke fitness, al metaforen, mentale trainingen en psychologische truukjes om zijn team op scherp te krijgen. Gevolg: een wereldtitel in 1954. En Nederland?

Van dit soort bla-bla moeten wij blijkbaar weinig hebben. Psychologen toevoegen aan het team? Onzin, de spelers zijn toch niet gestoord? Op strafschopen trainen om de concentratie en de stress te trainen? Dat heeft geen zin, want de wedstrijdspanning is niet te evenaren! Trainen op standaardsituaties? Nee liever trainen op techniek zoals met voetvolleybal. Terwijl je daar alleen leert de bal OVER het net heen te schieten.

Nee, Nederland is hopeloos verouderd qua aanpak van het voetbal. Jurgen Klinsmann doet niets bijzonders. Zijn aanpak is simpel te kopieeren. Zonder dat je daarvoor kernwaarden van het Nederlandse voetbal hoeft te verwaarlozen, kan Oranje zeer snel de aansluiting bij de wereldtop terugvinden. Maar dan moet je wel open staan, wel willen. Duitse voetballers willen winnen, hard werken, kennen hun zwaktes en willen leren wat te leren is. Nederlandse voetballers willen mooi voetbal spelen, lol hebben, kennen alleen de eigen sterkten en staan niet open voor vernieuwingen.

Is het niet verstandig om met Oranje weer eens te beginnen bij het boek van Joris van den Bergh? En als u dit boek niet meer kunt verkrijgen, in 'De laatste minuut' wordt ook veel aandacht aan dit aspect geschonken.