Boekrecensie: Alpe D’Huez - Johan Faber

Er zijn van die boeken die je graag zelf had geschreven. 'Alpe D'Huez, de Nederlandse berg' van Johan Faber is daar zo eentje van. Daarom maak ik dit keer van de uitzondering de regel en bespreek deze nieuwe uitgave van de auteur die eerder de biografie van Marco van Basten (San Marco en Het mysterie Marco) op zijn naam bracht. Wielrennen en voetbal, tenslotte kennen ze waarschijnlijk voor een deel dezelfde fans. Zeker als het gaat om de belangrijkste finishplaats voor Nederlanders in de Tour de France. Ook bij veel voetballiefhebbers gaat het hart sneller kloppen als de Tour de bergen in gaat, maar als de Alpe D'Huez opdoemt gaan alle remmen los. In de jaren '70 en '80 wonnen de Nederlandse 'wielerkleppers' Zoetemelk, Kuiper, Winnen, Rooks en Theunisse op magistrale wijze de bergetappe naar dit dorp op bijna 2 kilometer hoogte. Sindsdien heet Alpe D'Huez een Nederlandse berg te zijn. 

De Nederlandse overwinningen op Alpe d'Huez vormen de basis van deze ‘biografie van de berg' in 21 bochten, en dus ook 21 hoofdstukken. Het boek beschrijft de dag van de zege door de ogen van de renners tegen het indrukwekkende decor van haarspeldbochten, gloeiend heet asfalt, dol geworden toeschouwers en een weg die als een muur omhoog loopt. Tegelijkertijd verdiept de auteur zich in de geschiedenis van de berg en de Tour de France alsmede in de mysterieuze aantrekkingskracht van de klim. De weg omhoog is voor iedere renner hetzelfde, maar de man op de fiets kent alleen het verhaal van zijn eigen rit: hij ziet af, schakelt, gaat op de pedalen staan, eet, drinkt, laat zich duwen, versnelt of moet lossen.

Alpe D'Huez is de bekendste beklimming voor de Nederlandse wielerfans uit de Tour, maar zeker niet de zwaarste. Denk maar aan de Galibier, de Tourmalet of de Puy de Dome. Toch heeft de berg een bijzondere klank, juist door het feit dat in de jaren zeventig en tachtig de Nederlanders een abonnement leken te hebben op een overwinning in deze etappe, iets dat in de jaren vijftig en zestig voorbehouden was aan finsihplaats Bordeaux.

Het sterke aan 'Alpe D'Huez, de Nederlandse berg' is dat auteur Johan Faber de berg zelf op de fiets heeft beklommen en hier verslag van doet. Iets dat je van sportauteurs als bijvoorbeeld Mart Smeets niet kan en mag verwachten (wellicht wel de afdaling?). Daarnaast is het boek niet zomaar een hagiografie geworden van de Nederlandse winnaars Zoetemelk, Kuiper, Winnen, Rooks en Theunisse. Faber beschrijft ze op nuchtere wijze en zowel hun sterke als zwakke punten komen aan bod. Faber heeft een soepele schrijfstijl en het boek is een mooie herinnering aan vervlogen dagen voor de wielerliefhebber, maar ook een prachtige introductie in het wielermetier voor de meer afstandelijke 'wielerkenner'.

Naast het feit dat Faber op boeiende wijze weet te vertellen , is zijn boek ook een 'sentimental journey'. Wie de jaren zeventig en tachtig bewust heeft meegmaakt, vergeet nooit de verslagen van radio Tour de France en de beelden van de etappes, wanneer er weer een 'Ollander' (ik keek ook BRT) voorop lag. Zeer sterk is het einde van het boek, als Faber verslag doet van zijn gesprekken met Peter Post, de beroemde ploegleider van het toenmalige TI Raleigh team. Hoewel het wellicht eerder is gedaan, zijn verwerking van de gesprekken met Post in dichtvorm zijn uiterst goed gelukt. Post schijnt zeer staccato te spreken, en het onderstaande 'gedicht' over Peter Winnen is zowel prachtig qua onbedoelde stijl (er schijnt niets toegevoegd te zijn) als qua inhoud. Met enkele woorden weet Post de wielrenner Winnen te schetsen:

Winnen

Goede renner

geen groot renner

dat was Winnen

Pure klimmer

alles wat ie heeft gedaan

deed ie bergop

Aparte filosofie van leven

heeft ie nog steeds

past niet in het wielrennen

er zijn mensen, die hebben andere interesses

die mensen

moeten geen renner worden

Je moet ervoor leven

oogkleppen op

Johan Faber heeft met 'Alpe D'Huez' een lacune in de wielerliteratuur gevuld. Het boek is een gelukte mix geworden van historie, achtergronden en feiten die op litterair verantwoorde wijze zijn samengebracht.

Alpe D'Huez, de Nederlandse berg

auteur: Johan Faber

uitgegeven bij Thomas Rap/De Bezige Bij

272 pagina's 

prijs: € 19,50

Van voormalig winnaar en huidig auteur Peter Winnen verscheen Pedaalridders bij dezelfde uitgeverij, een verzameling van zijn eerder verschenen colomns. Ook zeer lezenswaardig. 334 pagina's Prijs €12,50