Reageren mag (niet)!

Het leuke aan weblogs is dat iedereen meteen frank en vrij kan reageren. Nou ja, dat is dus de vraag, zo blijkt tijdens het Grote Mediadebat (lees hier een beschaafd verslag, lees hier verslag uit de blogosfeer, al even beschaafd overigens). Als je het met de publicist eens bent en ook nog eens je ‘geloofsbrieven’ overhandigt, is er geen probleem. Maar anonymi, zeker als ze gewapend zijn met platvloerse woorden, moeten worden geweerd. Gemodereerd in jargon.

Frank en vrij en met open vizier, dat is het argument van tegenstanders van anoniem reageren. Het is dat vizier dat louterend werkt. Onzin zeggen tegenstanders. Typisch een reactie van ‘oude media’, van mensen die ongefilterde repliek niet gewend zijn. Het heeft ook iets paradoxaals: mensen die de vaak exclusieve toegang hebben tot publieksmedia en daar gevraagd of ongevraagd de lezers met hun meningen opzadelen, menen argumenten te hebben om andere mensen hun mening te ontzeggen.

Die redeneertrant volgend zou je bepaalde mensen het stemrecht kunnen ontnemen, omdat ze op niet democratische of andere onwelgevallige partijen kunnen gaan stemmen. Want een stem is ook een mening en wordt eveneens anoniem uitgebracht. Onzin zeggen tegenstanders, typisch een reactie van regenten die geen tegenspraak dulden. Van mensen die democratische waarden als het hoogste goed beschouwen, maar het referendum toch niet de juiste spreekbuis vinden in termen van democratisch gehalte. Opeens heet het volksvertegenwoordiging, met de nadruk op vertegenwoordiging.

Onwillekeurig moet je even denken aan de bijna kamerbrede ophef over een computerspel, ‘Manhunt’, dat zou aanzetten tot geweld. Nu zal dit spel, zoals ook ‘Mens erger je niet’ of ‘Risk’, tot agressie kunnen leiden. Maar ook hier ruik je de penetrante geur van selectieve verontwaardiging. Kennelijk is de ‘manhunt’ in Uruzgan van een andere orde. Weliswaar strikt academisch, want echt vuur levert gegarandeerd agressie op, ook bij jongens van 18 of 19, en ook al noem je het opbouwwerk.

Er wordt steeds vaker gesproken over de vertrutting van de journalistiek en de politieke spruitjeslucht die rond het Binnenhof hangt. In beide gevallen is de noemer een terugkeer naar oude waarden, naar de tijd dat GBJ Hilterman het volk wekelijks via de radio belerend toesprak en de minister nog een ‘excellentie’ was. De tijd dat democratie en vrijheid waarden en woorden waren waar geen rechten aan ontleend konden worden.

You have the right to free
Speech as long as you’re not
Dumb enough tot actually try it.