Het is van belang dat managers leren omgaan met de momenten, dat hun medewerkers er niet toe in staat zijn zichzelf onder controle te houden. Iedere mens heeft wel een gebied waar hij zijn ‘wil’ niet kan opleggen aan zijn gedrag, en gezien onze hersenstructuur is dat niet vreemd. Het is eenvoudigweg zo dat de hersendelen die het eerst kwamen in de evolutie het soms gewoon winnen van de hersendelen die het laatst kwamen in de evolutie. De neocortex kwam bijvoorbeeld erg laat. En dit is precies het gebied dat we gebruiken om gedrag te sturen.
Dat sturen van gedrag lukt (gelukkig) meestal wel, maar er zijn gebieden waarop het ons simpelweg niet lukt, omdat bijvoorbeeld een oud hersendeel als de amygdala in de weg zit. Je ziet zoiets bijvoorbeeld bij verliefdheid op het werk, om maar eens een voorbeeld te noemen.
Heel wat mensen die verliefd zijn geworden op het werk, namen zich voor er niet aan toe te geven. Uiteindelijk hebben ze de strijd verloren. Ze zijn, ondanks hun goede intenties, uiteindelijk toch uit de kleren gegaan bij een kopieerapparaat of in een bezemhok.
Seks en paringsdrift komen binnen via de amygdala. Onze vecht- en vluchtreacties ook. En die amygdala hebben de neiging zich flink te laten gelden in overlevings- en voortplantingssituaties. Dat was erg lang geleden heel nuttig. Kwamen we een beer tegen, dan moest er snel gehandeld worden.
Nu zijn die beren er niet meer. En zitten we met amygdala die voor onze tijd en cultuur veel te actief zijn. In werksituaties merken we dat, zoals gezegd, wanneer we verliefd worden, maar ook wanneer we een door de organisatie gewenste verandering niet aan ons gedrag kunnen opleggen.
Wat moet je met deze inzichten? Om te beginnen moet de manager er iets mee. Namelijk: normstellen. Op het werk geen seks of verliefdheid. (Of wel?) Als iemand het dan toch doet, weet hij de consequenties.
Te hard oordelen moeten we niet over mensen die zich niet hebben kunnen inhouden. Hier geldt het oude gezegde dat het oordeel over de splinter in het oog van de ander, de balk in het eigen oog onzichtbaar maakt.
Amygdala zijn eigenaardige dingetjes. Onze plannen, principes en bedoelingen hebben er maar last van. Misschien moeten we op basis van deze (nieuwe) inzichten andere normen stellen. Wat vinden jullie?
Op vrijdag 22 februari geeft Bert Overbeek op veler verzoek weer een workshop over veranderingen en het brein. Zie http://www.jongebazen.nl/verandermanagement/workshop-voor-managers-trainers-en-coaches-over-het-brein De kosten zijn 275 euro per deelnemer. Dit bedrag is inclusief lunch, verblijfkosten, BTW en koffie. De sfeer is informeel maar leerzaam, ook al door uitwisseling met collega’s van andere organisaties. U kunt informatie opvragen via pitcher.support@hetnet.nl Bert twittert op Goeroetweets.
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO
Van verliefdheid op het werk heb ik weinig last, en dus ook geen duidelijk oordeel. Het lijkt me dat de arbeidsproductiviteit tijdelijk naar beneden kan gaan, maar aan de andere kant zal de sfeer er vaak niet slechter op worden (behoudens jaloezie en scheve gezichten?).
Tenslotte is zo'n hopeloos verliefde collega ook gewoon leuk om naar te kijken:-)
Dat die amygdala vaak in de weg zit, dat herken ik wel degelijk. Het is alleen wel mijn overtuiging dat je hem altijd weer in zijn hok kunt sturen, zodra je zijn activiteit gewaar bent geworden. Ligt de uitdaging niet meer bij zelfbewustzijn? Wie alert is op de ontwaakte amygdala kan hem met liefde en zachtheid weer lekker te slapen leggen (wees niet ongerust, de tijden zijn veranderd....) Managers kunnen hier wel een rol in spelen, maar daar wordt die amygdala zeker niet rustiger van. Beware.
Grtz, Michiel Knotnerus