De transitie naar zelfsturing

Cover stories · Cases

Veel organisaties kiezen bij de transitie naar een zelfsturende organisatie voor psychologisch empowerment. Doel is medewerkers het gevoel te geven dat ze autonomie hebben in hun werk om zodoende de opbrengsten van empowerment te realiseren, zoals hogere arbeidstevredenheid en groter commitment. Uit promotieonderzoek (Sinteur, 2018) blijkt zelfsturing op basis van psychologisch empowerment niet duurzaam. Voor duurzame zelfsturing is structureel empowerment nodig, ofwel de daadwerkelijke distributie van zeggenschap en verantwoordelijkheid naar het laagste niveau in een organisatie waar een vakkundig besluit genomen kan worden.

Hoe verloopt nu een transitie van een management gestuurde organisatie naar een zelfsturende organisatie gebaseerd op structureel empowerment? Hiervoor wordt een inki...

Willem Mastenbroek
Pro-lid
Beste Irene, jouw artikel vind ik in het licht van het recente boek van Piketty extra interessant.
Piketty pleit voor andere verhoudingen in onze bedrijven. Willen we een meer duurzame samenleving dan zullen de professionals en de vakmensen in de uitvoering ook bestuurlijke macht moeten krijgen. In het bedrijfs-bestuur zullen we hen de helft van de posities moeten gunnen.Aldus Piketty.

De oplossing die in deze casus bereikt wordt, lijkt mij in lijn met deze visie. En nog beter en slimmer ook. Want er is tevens een herontwerp van de organisatie in resultaatverantwoordelijke eenheden van professionals en vaklui die met elkaar de dienst uitmaken.

Zoals jij ook al schrijft aan het slot, zal menigeen opperen ‘hoe moet dat dan in een veel groter bedrijf; daar gaat dat toch niet lukken’.
Dat is volgens mij maar zeer de vraag. We zien nu op grote schaal hoe het hele onderwijs zichzelf anders organiseert. Zou het kunnen zijn dat we afgelopen periode teveel hebben vertrouwd op top down sturing, reglementen, protocollen, inspecties en andere dwangsystemen? En wat heeft het ons gebracht: een grootschalig falen van veel publieke organisaties.

We onderschatten de creativiteit en het vernuft van de menselijke interactie, van mensen die met elkaar een doel willen bereiken. Nog erger: we hebben afgeleerd daarop te vertrouwen!

Met de juiste spelregels kan dat ook in bedrijfsorganisaties. Zie bijvoorbeeld het Chinese bedrijf <a href="https://www.managementsite.nl/haier-nieuw-organiseren-semler-of-taylor" rel="noopener noreferrer" target="_blank">Haier</a>, opgebouwd uit 7.000 autonome teams, die met elkaar buitengewoon succesvol zijn.

Meer over Zelforganisatie en zelfsturende teams